Mastering, bir albümün basılmadan evvel gerçekleşen en son yaratıcı ve teknik aşamasıdır. Mix’ler farklı günlerde, hatta bazen farklı mix mühendisleri tarafından yapılır ve doğal olarak da şarkılar arasında volume ve renk farklılıkları oluşur. Mastering’i bitmiş bir albümde bunların hepsi dengelenir ve böylelikle dinleyiciler kullanmakta oldukları müzik setlerinde şarkılar arası herhangi bir ayar yapmak durumunda kalmazlar.

Bu tabii ki her mastering işlemi aynı neticeyi verecek anlamına gelmez. Mastering’de yapılacak dengeleme program materyalinin kendine has tarzına ve içine gireceği derlemenin genel dengesine göre değişecektir. Mastering’de amaç, gerektiğinde bir klasik müzik parçası, bir düz konuşma, bir halk müziği parçası ve bir rock müziği parçasını ard arda bir CD üzerinde bir araya getirip seviyelerini dinleyiciye bir parçadan diğerine geçişte rahatsızlık vermeyecek, hatta şarkılar arası geçişi dahi hissettirmeyecek şekilde dengeleyebilmektir. Bu da öncelikle mastering mühendisinin hem çok iyi bir müzik dinleyicisi olması, hem de müziği dinlerken bir yandan bilinçli bir şekilde analiz edebilmesini gerektirir.

Mastering Mühendisi kimdir ve nasıl olunur?
Mastering Mühendisi, müzikal olduğu kadar çok iyi kulağa, çok iyi ekipmanlara ve ciddi teknik bilgiye de sahip olmalıdır. Problemli frekansları çok iyi tahmin edebilecek düzeyde bir kulağa sahip olması gerekir. Standart kayıt stüdyolarında bulunmayan birçok ekipmanı kullanmayı, dijital teknolojinin getirdiklerini-götürdüklerini hem teknik, hem de kulak olarak bilmelidir. Birçok müzik türüne aşina olmalıdır, bol bol müzik dinlemelidir.

Sonuç olarak binlerce YTL harcanarak hazırlanmış bir albüme son noktayı koyan olması sebebi ile üstlendiği görev ve sorumluluk çok yüksektir.

Mastering nasıl bir ortamda gerçekleştirilmelidir?
Mastering yapılacak mekânın akustiğinin iyi olması her şeyden önce gelir. Bir mastering odası sessiz olmalı ve mükemmel bir akustiğe sahip olmalıdır. Hoparlörler, kayıt ve mix stüdyolarında kullanılanlardan çok farklı konumlandırılmalıdır. Mix ve kayıt stüdyosunda mixer’in, sesin açık çıkışını engellemesi durumu mastering odalarında olmamalıdır, hoparlörlerden ferah ve herhangi bir yere çarpmadan bir ses çıkması gerekir. Bu sebeple mastering odalarında hoparlörler ile dinleyen arasında mesafe vardır ve hoparlör konumlandırılmasında “eş kenar üçgen” kuralı geçerli değildir. Mastering yapılan odadaki kullanılan hoparlörler geniş bir ses aralığına sahip olmalı, alt frekansları çok net vermelidir. Genelde mastering odalarında hi-end hi-fi hoparlörler tercih edilir.

Mastering’de kullanılan ekipmanlar, kablolama ve elektrik sistemi çok kaliteli olmak zorundadır. Analog mastering, bir çok mastering mühendisi tarafından tercih edilmektedir. Mastering, ev ortamında ve özellikle DAW (digital audio workstation)’lar ve bunların plug-in’leri kullanılarak yapılmamalıdır. Bu tarz dijital ortamlardaki yapılan mastering’ler sonucunda stereo daralması, seste distorsiyon, sahne kaybı gibi önemli problemler çıkmaktadır.

Mastering’i bitmiş bir proje fabrikaya değişik medyalar ile gönderilebilir. Bunların en çok kullanılanı Audio CD ve Exabyte’dır. Ancak, kullandığınız Audio CD’nin kalitesi son derece önemlidir. CD medyası olarak profesyonel fazla bir marka yoktur. Profesyonel olan ürünlerin BLER rate’leri ve jitter oranları çok düşüktür ve audio için optimize edilmiştir.

Mastering aşamasında kullanılacak ekipmanlar şunlardır;
1. Mastering Mixer (tercihen analog)
2. Hi-End hoparlörler ve kaliteli amplifikatörler
3. Compressor (tercihen analog -en çok kullanılan Manley Variable-MU)
4. EQ
5. Limiter
6. Mastering kalitesi AD / DA converter
7. PC veya MAC bilgisayar ve CD veya Exabyte basımı ve bazı restorasyonlar için software

Mastering’e nasıl gidilmeli?
Mastering’e gitmeden evvel, yapmış olduğunuz mix’leri farklı ortamlarda dinleyip, kendinizce gördüğünüz problemleri mutlaka giderin. Mastering mühendisine başlamadan evvel mixlerinizi dinletin, yorumlarını alın ve ona göre bir daha düzeltmelerinizi yapın (örnek; bas gitarın 120hz’ini 2dB kısın, vokali 1dB açın gibi yorumlar gelebilir).

Mastering mühendisi sizden şarkıları “stem” olarak getirmenizi isteyebilir; yani 2 kanal davullar ve perküsyon, 2 kanal gitarlar, 2 kanal synthler, 2 kanal geri vokaller, bas ve main voc gibi.

Ayrıca yapılabilecek çok faydalı bir uygulama olarak da, “işte bu” dediğiniz miksinizin diğer bütün dengeleri aynı kalmak üzere sadece vokalini bir 1 veya 2dB yükselterek bir alternatif miks, bir de 1 veya 2dB düşürerek bir başka alternatif miks alıp üç alternatif miks halinde mastering mühendisine göndermeniz, bazı durumlarda mühendisinizin işini kolaylaştıracaktır.